نمای بیرونی برج آزادی

پلان بام برج یک فرم هشت ضلعی را نشان می دهد. فرم هشت ضلعی سابقه ای دیرین در معماری ایران دارد و به دفعات در بناهای معروفی همچون گنبد سلطانیه در زنجان، کاخ خورشید در کلات نادری و… به کار رفته است و فرم هشت ضلعی این برج نیز از همین بناهای قدیمی الهام گرفته شده است. سازه رأس برج که از بالای پایه های برج شروع شده و

به نوعی اطراف گنبد رک بالای برج را پوشانده است، الهام گرفته از سربرجی های دوران سلجوقیان و غزنویان )قرن هفتم هجری( است که به عنوان نمون های از آن می توان برج علاءالدین در ورامین را ذکر کرد.

پایه های اصلی بنا در مستطیلی به ابعاد ۴۲ × ۶۳ متر استوار شده اند و با هندسه ای بدیع به ترتیبی پیچ می خورند که استواری قوس طاق اصلی را بر روی پایه ها ممکن می سازند. این پایه ها در بالا به هم متصل شد ه و چهار طاق را تشکیل می دهند. پس در واقع پلان اصلی برج برگرفته از پلان چهار طاقی هاست که از بناهای قدیمی معماری ایران باستان به شمار می آید؛ به عنوان مثال می توان به چهار طاقی نیاسر در کاشان

مربوط به دوره ساسانیان (سال ۲۲۴ میلادی) اشاره کرد.

قوس بیضی شکل اصلی نمای شرقی- غربی برج نمادی از قوس‌های عصر ساسانی همچون ایوان مدائن (طاق کسری) و نیز قوس جناغی شکل بالای آن، کاربندی های میان این دو قوس با کاشی‌کاری های فیروزه ای رنگ و طرح پر طاووسی نماد اصلی معماری دوره اسلامی است